Rumianek jak zbierać, by zachował swoje właściwości?

Rumianek jak zbierać, by zachował swoje właściwości?

Rumianek (Matricaria chamomilla) należy zbierać w początkowym okresie kwitnienia, najlepiej w ciepły, słoneczny, suchy dzień, po południu, z terenów czystych ekologicznie, a następnie suszyć w cieniu w temperaturze nieprzekraczającej 35°C, by zachował pełnię swoich właściwości leczniczych i kosmetycznych[1][2][3][4][5][7].

Najlepszy moment zbioru rumianku

Okres kwitnienia rumianku rozpoczyna się w maju/czerwcu i trwa do sierpnia. Zbiór należy rozpocząć, gdy koszyczki kwiatowe są w pełni rozwinięte, ale jeszcze nie opadają. To faza początkowa kwitnienia, w której zawartość olejków eterycznych, flawonoidów, witamin i innych substancji aktywnych osiąga maksimum[2][3][5][7].

Najlepszy czas na zbiory to słoneczny, ciepły i suchy dzień, w godzinach popołudniowych. Wówczas kwiaty są suche, nie ma już rosy, a ilość substancji aktywnych, zwłaszcza olejków eterycznych, jest najwyższa[1][2][3][4][7]. Dzięki temu surowiec zachowuje maksymalne właściwości zdrowotne i aromatyczne.

Gdzie zbierać rumianek?

Pozyskując rumianek, należy wybierać tereny oddalone od dróg i miejsc zanieczyszczonych. Rośliny rosnące przy jezdniach, na polach uprawianych intensywnie lub w pobliżu zakładów przemysłowych mogą zawierać resztki metali ciężkich, pestycydów i innych toksyn, które obniżają jakość surowca i mogą być szkodliwe dla zdrowia[1][4][7][9].

Coraz większą uwagę przykłada się do pozyskiwania ziół wyłącznie z terenów czystych ekologicznie. Taki rumianek lepiej sprawdza się w zastosowaniach domowych i leczniczych, gwarantując brak szkodliwych substancji pochodzących z zewnętrznych źródeł.

Metoda zbioru i obróbki świeżych kwiatów

Rumianek zbiera się poprzez zrywanie samych koszyczków kwiatowych tuż pod kwiatem. Można robić to ręcznie lub przy użyciu specjalnych grzebieni ułatwiających oddzielanie kwiatostanów od łodyg[1][2][3][5][7]. Najważniejsza zasada: trzeba postępować delikatnie, by nie uszkodzić kwiatów.

Po zakończeniu zbioru, należy bezzwłocznie przystąpić do suszenia. Pozostawienie świeżego rumianku w zamknięciu lub wilgoci może prowadzić do nieodwracalnych strat, fermentacji i rozkładu części substancji czynnych[1][4][5].

Optymalne warunki suszenia rumianku

Suszenie rumianku to proces decydujący o zachowaniu składników aktywnych. Najlepiej rozłożyć zebrane kwiaty cienką warstwą w cieniu, w miejscu przewiewnym i suchym[1][3][4][5].
Temperatura nie powinna przekraczać 35°C, bo wtedy ograniczona jest utrata olejków eterycznych oraz zachowane są witaminy i barwniki[1][3][5].

Nie można wystawiać kwiatów na bezpośrednie słońce – światło słoneczne degraduje chlorofil, witaminę C i część flawonoidów[1][4]. Susz należy przemieszczać delikatnie, tak by kolejne partie równomiernie oddawały wilgoć i nie ulegały zgniataniu. Po wysuszeniu rumianek najlepiej przechowywać w papierowych torebkach lub kartonowych pudełkach w miejscu suchym i zacienionym[1][3][5].

Wpływ prawidłowego zbioru i suszenia na właściwości rumianku

Staranny zbiór i właściwe suszenie rumianku gwarantują wysoką zawartość olejków eterycznych o działaniu przeciwzapalnym, łagodzącym i przeciwbólowym, flawonoidów o właściwościach antyoksydacyjnych, witaminy C, karotenoidów, fitosteroli i soli mineralnych[1][2][4].

Im krótszy czas od zerwania do suszenia i im mniej światła oraz wysokich temperatur podczas procesu, tym wyższa jakość surowca. Prawidłowo wysuszony rumianek zachowuje typowy intensywny aromat, złocisty kolor oraz pełnię prozdrowotnych właściwości cenionych zarówno w lecznictwie naturalnym, jak i w kosmetyce[2].

Najczęstsze błędy podczas zbierania i suszenia rumianku

Najważniejsze jest unikanie zbioru rumianku w czasie opadów deszczu lub rano, gdy kwiaty są wilgotne od rosy. Mokre kwiaty są narażone na rozwój pleśni i tracą część cennych substancji. Równie istotne jest nieprzekraczanie 35°C podczas suszenia – zbyt wysoka temperatura niszczy olejki eteryczne oraz karotenoidy[1][3][4].

Zbieranie rumianku z miejsc zanieczyszczonych skutkuje pozyskaniem surowca o podwyższonej zawartości związków szkodliwych, co wyklucza go z zastosowań spożywczych i leczniczych[1][4][7]. Innym błędem bywa zbyt długie przechowywanie świeżych kwiatów przed suszeniem, co prowadzi do ich fermentacji[4].

Podsumowanie: kluczowe zasady zbioru rumianku

Prawidłowy zbiór rumianku wymaga przestrzegania kilku zasad: wybór miejsc czystych ekologicznie, zbiór popołudniami w ciepłe, słoneczne dni na początku kwitnienia, delikatne oddzielanie kwiatów od łodyg oraz natychmiastowe suszenie w cieniu i przewiewnym miejscu w temperaturze do 35°C[1][2][3][4][5][7]. Dzięki temu rumianek zachowuje swoje naturalne właściwości zdrowotne i może być z powodzeniem wykorzystywany zarówno do naparów, jak i kosmetyków czy innych domowych zastosowań.

Źródła:

• [1] https://halowies.pl/uroda-i-zdrowie/domowe-sposoby/rumianek-kiedy-zbierac-i-jak-stosowac-jak-przygotowac-leczniczy-syrop-i-napar-2446922
• [2] https://dietetycy.org.pl/rumianek-lekarski/
• [3] https://deccoria.pl/artykuly/porady-ogrodnicze/robisz-napar-z-rumianku-sprawdz-czy-uzywasz-wlasciwych-kwiatow-34-11117
• [4] https://szyjemykolorem.pl/majowe-ziola-jak-je-zbierac-i-suszyc/
• [5] https://muratordom.pl/ogrod/rosliny/rumianek-pospolity-jak-go-uprawiac-w-ogrodzie-kiedy-zbierac-i-jak-suszyc-rumianek-aa-dYgy-6cYM-3Dh2.html
• [7] https://www.payback.pl/ekstra/zdrowie-i-uroda/rumianek