Witamina B3, znana także jako niacyna, odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu człowieka oraz może wspierać leczenie wielu dolegliwości. Preparaty i suplementy z niacyną są szeroko wykorzystywane zarówno w terapii medycznej, jak i kosmetykach ze względu na potwierdzone działanie metaboliczne, ochronne dla serca czy regeneracyjne dla skóry [1][3].
Wpływ witaminy B3 na serce i układ krążenia
Niacyna skutecznie wspomaga zdrowie sercowo-naczyniowe poprzez obniżenie poziomu trójglicerydów i cholesterolu LDL („złego cholesterolu”) oraz jednoczesne podwyższenie poziomu „dobrego” cholesterolu HDL [1][3]. Ten mechanizm prowadzi do redukcji ryzyka chorób serca oraz zawałów, potwierdzony w badaniach klinicznych [1][3]. Niacyna reguluje także gospodarkę lipidową, ogranicza tworzenie blaszek miażdżycowych i samoistnie wpływa na ochronę naczyń krwionośnych przed uszkodzeniem [3].
Terapia niacyną, zgodnie z wynikami badań, przynosi wymierne korzyści u osób zagrożonych chorobami wieńcowymi, stając się jednym z rekomendowanych elementów profilaktyki kardiologicznej [1].
Rola w metabolizmie i produkcji energii
Witamina B3 jest niezbędna dla prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych. Funkcjonuje jako prekursor koenzymów NAD oraz NADP, które biorą udział w reakcjach utleniania i redukcji w komórkach, wspierając przemiany energii z węglowodanów, kwasów tłuszczowych oraz aminokwasów [2]. Brak odpowiedniego poziomu niacyny prowadzi do upośledzenia energetyki i objawów niedoboru żywieniowego.
Witamina B3 uczestniczy również w syntezie hormonów (m.in. płciowych, insuliny, tyroksyny, kortyzolu), zapewniając prawidłowe działanie układu hormonalnego [2][3].
Wpływ na układ nerwowy i funkcje psychiczne
Dzięki zdolności regulacji metabolizmu mózgu oraz syntezie przekaźników chemicznych, niacyna reguluje funkcjonowanie układu nerwowego [3]. Jej obecność jest niezbędna dla równowagi psychicznej, prawidłowego przebiegu procesów poznawczych i ochrony komórek układu nerwowego przed stresem oksydacyjnym [3]. Niedobór witaminy B3 może skutkować problemami neurologicznymi oraz zaburzeniami nastroju.
Działanie na układ pokarmowy
Niacyna reguluje funkcjonowanie układu pokarmowego, stymulując wydzielanie soków żołądkowych i korzystnie wpływając na perystaltykę jelit [2]. Odpowiednie dostarczanie witaminy B3 wspiera efektywność trawienia i wchłaniania składników odżywczych, przyczyniając się do ogólnej równowagi metabolicznej.
Zdrowie skóry — rola witaminy B3
Jednym z kluczowych zastosowań niacyny, a szczególnie jej formy — niacynamidu, jest poprawa kondycji skóry. Niacynamid wykorzystuje się w leczeniu trądziku, redukcji przebarwień i zaczerwienień oraz ochronie przed fotostarzeniem wywołanym przez promieniowanie UV [1][4]. Wspomaga przyspieszone gojenie oparzeń i działa przeciwzapalnie, przyczyniając się do odbudowy bariery hydrolipidowej skóry [4][3].
Niacynamid nie powoduje charakterystycznego efektu „flush” (zaczerwienienia i uczucia gorąca), typowego dla kwasu nikotynowego, dzięki czemu jest szeroko stosowany w dermatologii i kosmetyce [3].
Dzięki zdolności przenikania do głębszych warstw skóry, niacynamid hamuje utratę wilgoci, pobudza produkcję kolagenu oraz poprawia elastyczność skóry [4][3].
Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne
Witamina B3 wykazuje silne właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, skutecznie chroniąc komórki przed skutkami stresu oksydacyjnego [3]. Ta aktywność wspiera nie tylko zdrowie skóry, ale również ogólne funkcje układów narządowych i chroni przed przedwczesnym starzeniem się tkanek.
Zalecane spożycie i aspekty bezpieczeństwa
Zalecane dzienne spożycie (RDA) witaminy B3 jest ustalone przez instytucje zdrowotne i należy go przestrzegać w celu uniknięcia zarówno niedoboru, jak i skutków ubocznych związanych z przedawkowaniem [1]. Warto podkreślić różnice pomiędzy dostępnymi formami witaminy B3: kwas nikotynowy wywołuje efekt rozszerzenia naczyń (flush), natomiast niacynamid nie powoduje tego efektu, co jest szczególnie istotne w długotrwałych terapiach i zastosowaniach kosmetycznych [3].
Podsumowanie: Na jakie dolegliwości może pomóc witamina B3?
Podsumowując, witamina B3 odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Wspiera zdrowie serca i układu krążenia, wspomaga metabolizm i produkcję energii, korzystnie wpływa na układ nerwowy, układ pokarmowy oraz zapewnia zdrową, jędrną skórę [1][2][3][4]. Jej wszechstronne działanie obejmuje też ochronę przed stresem oksydacyjnym i wspomaganie syntezy najważniejszych hormonów. Przy właściwym stosowaniu i zgodnie z zaleceniami, niacyna okazuje się skutecznym wsparciem w profilaktyce oraz leczeniu wielu dolegliwości.
Źródła:
- [1] https://mito-med.pl/artykul/witamina-b3-najwazniejsze-funkcje-i-korzysci-dla-zdrowia
- [2] https://auraherbals.pl/blog/niacyna/
- [3] https://drnatural.pl/blog/niacyna-witamina-b3-dzialanie-dawkowanie-skutki-uboczne/
- [4] https://medpak.com.pl/blog/witaminy/niacyna-witamina-b3-pp-wlasciwosci-wystepowanie-skutki-uboczne

WitaminowyBazar.pl to niezależny portal tematyczny, stworzony w 2024 roku, specjalizujący się w dostarczaniu rzetelnych informacji o suplementacji, witaminach i składnikach odżywczych. Współpracując z ekspertami z dziedziny dietetyki i medycyny naturalnej, pomagamy naszym czytelnikom podejmować świadome decyzje dotyczące zdrowia.